Dây trung tính là gì? Phân biệt các loại dây trong mạng điện trong nhà
Tuy là người thợ điện lâu năm nhưng chưa hẵn bạn đã nắm bắt được khái niệm dây trung tính là gì ? Có tác dụng như thế nào và làm sao để nhận viết dây pha với dây trung tính…Với những kiến thức cơ bản này, chúng tôi sẽ giúp bạn đi sâu tìm hiểu chi tiết từng khái niệm, các bạn có thể tham khảo ngay nhé!
Mục lục bài viết
Dây trung tính là gì?
Dây trung tính là gì? Dây trung tính là dây nguội được sử dụng trong mạch điện 3 pha có tên gọi khác là dây mass hay dây mát có chức năng cân bằng điện áp của các pha trong mạch, còn đối với dòng điện 1 pha thì dây trung tính đóng vai trò làm kín mạch điện, giúp đưa dòng điện vào quá trình vận hành cho các thiết bị gia đình
Các bạn lưu ý: Dây tiếp đất không phải là dây trung tính, dây nối đất chỉ có tác dụng làm giảm điện áp bị rò rỉ điện qua các thiết bị thông qua bề mặt đất, còn dây trung tính có tác dụng truyền tải nguồn điện nuôi các thiết bị, 2 sợi dây này có 2 chức năng khác nhau nên bạn không nên nhầm lẫn 2 sợi dây này.
Theo tiêu chuẩn IEC và tiêu chuẩn Việt Nam, màu của các loại dây sẽ được quy ước như sau :
– Điện 1 pha:
+ Dây nóng màu đỏ
+ Dây trung tính màu đen/xanh/trắng…
– Điện 3 pha:
+ Pha A: màu đỏ.
+ Pha B: màu trắng.
+ Pha C: màu xanh dương.
+ Trung tính: màu đen.
+ Dây nối đất: màu xanh lá sọc vàng.
Dây trung tính được ký hiệu là N. Đây là loại dây không có điện và đã nó được nối với đất tại nhà máy phát điện. Vì vậy dòng điện trên dây trung tính bằng 0. Nếu như chúng ta chạm vào sẽ không bị điện giật. Và ngược lại thì khi chúng ta sờ vào dây pha đang có điện có thể nguy hiểm tới tính mạng.
Khi đó chúng ta sẽ kết hợp với dây pha thì nó sẽ tạo thành vòng khép kín. Và giữa các dây có hiệu điện thế 220V hoặc 380V (điện Việt Nam).
Tại sao dây trung tính lại nhỏ hơn dây pha?
Trong mạch điện 3 pha thì dây trung tính chụi dòng điện bảng tổng 3 dòng pha. Còn nếu các pha cân bằng nhau thì dòng điện này nhỏ hơn nhiều (~ = 0) so với dòng pha. Do đó, các dây trung tính không cần phải có kích thước lớn. Còn trong mạch điện dòng 1 pha thì dây trung tính phải chịu chung dòng pha nên sẽ có tiết diện như nhau.
Dây trung tính có điện hoạt động không?
Về lý thuyết thì dây trung tính (mass) không có dòng điện chạy qua. Nhung thực tế thì nó vẫn có một phần điện và có thể gây tê giật khi ta chạm vào. Bởi hiện tượng lệch pha rất hay xảy ra trong quá trình truyền tải điện trong gia đình, sản xuất, công nghiệp. Từ đó có thể gây ra tình trạng dây trung tính luôn có điện áp, công suất điện áp nhỏ hay lớn tùy thuộc vào mức độ lệch pha của dòng điện.
Ước tính thì trong mạng lưới điện gia đình thì hiện tượng lệch pha, điện áp trên dây trung tính bằng 5% điện áp trên dây pha. Điều này có nghĩa mức độ lệch pha càng cao sẻ khiến cho điện áp dây trung tính càng tăng cao và có nguy cơ gây giật điện khi ta chạm vào.
Được hiểu như dây dẫn nối đất và dây trung tính thường được lấy tại các trạm biến áp gần nơi hoạt động và lấy nguồn điện. Khi đường truyền tải điện cần đi xa thì chúng ta chỉ cần truyền 3 dây điện pha còn dây trung tính không cần. Chính vì thế thì việc các đường điện cao thế ta chỉ thất dòng điện có 3 pha mà thôi.
Tác dụng dây trung tính là gì?
– Nhiệm vụ chính của dây trung tính trong mạch điện 3 pha 4 dây. Đó là loại dây này là giữ ổn định điện áp. Truyền tải các nguồn điện để đi nuôi thiết bị điện tiêu thụ. Khi mà mất đi mất dây trung tính sẽ rất nguy hiểm. Bởi khi này có thể các thiết bị điện vẫn còn điện từ dây pha.
– Giúp tạo ra hai trị số điện áp khác nhau đó là điện áp dây và điện áp pha. Chính vì thế nó rất thuận tiện cho việc sử dụng đồ dùng điện.
– Trong mạch điện 3 pha thì dây trung tính nó sẽ chịu dòng bằng tổng 3 dòng pha. Nếu như các pha được cân bằng thì dòng này nhỏ hơn nhiều ( xấp xỉ bằng 0 ). So với dòng pha chính do đó mà tiết diện không cần phải lớn. Chúng ta có thể chọn các loại dây nhỏ để tiết kiệm cho kinh tế.
– Còn trong mạch điện 1 pha thì dây trung tính với dây pha cùng phải chịu được chung dòng pha nên tiết diện của nó bằng nhau.
Như vậy dây trung tính nắm một vai trò vô cùng quan trọng trong dòng điện.
Dây trung tính có giật hay không?
dây trung tính theo lý thuyết có mức điện áp = 0V hoặc thấp hơn nên sẽ không gây giật khi chạm vào.
Nhưng trên thực tế, dây trung tính vẫn có điện và có khả năng sẽ gây giật. Nguyên nhân là do sự lệch pha xảy ra trong quá trình truyền tải điện và dây trung tính luôn có điện áp. Khi không có dây nối đất, các thiết bị rò rỉ điện có dẫn tới tình trạng giật nhẹ.
Phân biệt các loại dây trong mạng điện trong nhà
Dây trung tính là gì? Có 3 loại dây chính cần phân biệt trong mạng điện gia đình:
Dây nóng: Sẽ giật khi chạm vào vì có điện thế cao, mang dòng điện xoay chiều
Dây trung tính: có hiệu điện thế bằng 0, không giật khi chạm vào trong quá trình sử dụng.
Dây nối đất: không phải là dây trung tính, mặc dù dây nối đất cũng không gây giật. Có tác dụng dẫn dòng điện rò rỉ ở thiết bị xuống đất, tránh gây giật, nguy hiểm cho người sử dụng khi không may động vào.
Dây nối đất và dây trung tính hay bị nhầm lẫn là một, việc nhầm lẫn này dẽ không đảm bảo an toàn điện trong quá trình thi công và sử dụng. Chính vì thế,cần nắm rõ và phân biệt được 2 loại dây này để tránh xảy ra sự cố trong quá trình sử dụng.
Những cách phân biệt dây trung tính là gì?
Phân biệt dây trung tính dựa vào quy định màu dây điện theo các tiêu chuẩn
Điện 1 pha:
Dây nóng màu đỏ
Dây trung tính có màu đen/ trắng/ xanh
Điện 3 pha:
Pha A: màu đỏ
Pha B: màu trắng
Pha C: màu xanh dương
Trung tính: màu đen
Ngoài ra, đặc điểm để phân biệt được dây trung tính đó là kích thước nhỏ hơn so với các dây pha.
Sử dụng bút điện để thử cũng là 1 cách để phân biệt được dây trung tính, khi thử dây pha, bút thử điện sẽ phát sáng, còn dây trung tính với mức điện áp bằng 0v hoặc thấp hơn thì bút thử điện không sáng.
Công dụng của dây trung tính trong mạch điện 3 pha?
Chức năng của dây trung tính trong mạch điện 3 pha đó là giữ ổn định điện áp, truyền tải điện năng đến các thiết bị điện.
Trong mạch điện 3 pha dây trung tính chịu dòng điện bảng tổng 3 dòng pha. Nếu các pha cân bằng nhau thì dòng điện này nhỏ hơn nhiều (~ = 0) so với dòng pha vì thế dây trung tính không cần phải có kích thước lớn.
Trong mạch điện 1 pha, dây trung tính và dây pha cùng phải chịu chung dòng pha nên nó có tiết diện như nhau.
Tại sao dây trung tính nhỏ hơn dây pha?
Dây trung tính là gì? Còn có cách nhận biết dây trung tính thông qua kích thước của dây so với dây pha. Trên thực tế theo như quan sát của chúng tôi, dây trung tính luôn có tiết diện nhỏ hơn dây pha.
Các bạn có thể dễ dàng kiểm chứng ở mạng điện hạ thế tại các địa phương.
Trong mạng điện 1 pha, dòng trung tính bằng với dòng trên dây pha. Do đó, dây trung tính bằng kích thước với dây pha (2 dây bằng nhau).
Nhưng trong mạng điện 3 pha, dòng trung tính rất nhỏ so với dòng trên dây pha. Vì vậy, kích thước dây trung tính không cần quá lớn. Để đảm bảo tính kinh tế, dây trung tính luôn nhỏ hơn dây pha 1 cấp.
Có 1 cách nữa để thử là dùng bút thử điện : Thử dây pha bút thử điện sẽ sáng; Thử dây trung tính bút thử điện sẽ ko sáng, vì giữa dây pha với con người có điện áp khoảng 220V, còn dây trung tính là 0V hoặc rất thấp.
Từ khóa:
- Dây pha và dây trung tính la gì
- Dây trung tính có chịu tải không
- Dây trung tính ký hiệu là gì
- Dây mass là gì
- Dây pha ký hiệu là gì
- Tại sao phải nối đất dây trung tính
- Dây pha la gì
- Dây trung tính màu gì
Nội dung liên quan:
- BTU là gì? Công thức tính BTU và chỉ số BTU có ý nghĩa như thế nào?
- Cách sửa điều khiển điều hòa Panasonic như thế nào hiệu quả?
- Tụ điện dùng để làm gì? Có nguyên lý làm việc như thế nào?
