Phanh khí xả là gì? Nguyên lý hoạt động của bộ phận
Trong thiết kế của xe cộ, các loại phương tiện cỡ lớn nói chung, phanh khí xả có tác dụng làm tăng lực cản cho hệ thống phanh chính, giúp tăng khả năng an toàn cho xe khi thực hiện việc đổ đèo. Vậy phanh khí xả là gì? Cơ chế hoạt động như thế nào? Chúng ta cùng khám phá ở bài viết sau đây.
Nội dung chính
1 Khái niệm phanh khí xả là gì?2 Cơ chế hoạt động của phanh khí xả3 Vị trí phanh xả khí được bố trí ở trên xe4 Một số vấn đề lưu ý khi sử dụng phanh khí4.1 Dấu hiệu nhận biết phanh khí xả xem có hoạt động không khi lái xe?4.2 Vị trí của nút phanh khí xả
Khái niệm phanh khí xả là gì?
Phanh khí xả là gì? – Tên tiếng anh của bộ phận phanh khí xả là Exhaust brake. Đây là một hệ thống quan trọng trong cấu tạo của những chiếc xe khách, xe tải và dòng xe cỡ lớn. Đối với xe tải nhẹ và trung thường không được trang bị bộ phận này bởi giá thành của nó khá cao. Các xe được trang bị chi tiết được đáng giá và phát huy tác dụng của nó trong những cung đường đèo dốc ở Việt Nam.
Phanh khí xả trong tiếng anh là Exhaust brake
Cơ chế hoạt động của phanh khí xả
Khi người sử dụng bật cần phanh khí xả ở trên taplo. Tùy theo nhu cầu thực tế, nếu đủ điều kiện thì bộ phận này sẽ đóng van bịt đường khí xả và dòng khí thải đó sẽ bị ngăn lại, nhằm tạo ra trở lực tác động lên động cơ.
Trong cuối kỳ thải, khi piston di chuyển lên phía trên, khí thải sẽ bị đẩy ra ngoài. Vì van khí xả được đóng lại, khí thải sẽ ngừng lại, lúc đó piston đẩy khí thải ra ngoài và trở nên khó khăn hơn. Từ đó, piston sẽ đi chậm hơn. Chính điều này làm cho động cơ bị kìm lại cho đến khi dừng hẳn.
Từ nguyên lý hoạt động của xe sẽ kéo theo các hệ thống truyền động ở phía sau, làm cho các bộ phận bị kéo hãm lại và việc kìm hãm tốc độ của xe mang lại hiệu quả cao.
Điều kiện giúp việc mở phanh khí xả gồm bàn đạp côn không mở và bàn đạp ga không mở hay xe đang gài số, vận hành ở vận độ trên 5km/h. Bên cạnh đó, chi tiết phanh ống xả, được dẫn động bằng 1 piston dầu trợ lực khí nén đẩy xoay 1 tấm chắn tại đường xả ngay gần với động cơ (tương tự như chi tiết bướm ga được bố trí trong họng hút của chiếc xe đó với bộ chế hòa khí đơn giản).
Thông thường, phanh ống xả sẽ không gắn liền với kết cấu của bàn đạp phanh mà điều khiển được một cách riêng rẽ.
Cơ chế vận hành của phanh khí xả là tạo ra trở lực tác động lên động cơ
Vị trí phanh xả khí được bố trí ở trên xe
Bộ phận đèn báo phanh khí xả chủ yếu được gắn với động cơ Turbo Diesel, cùng với công suất cao. Phần van được thiết kế với hình dáng khác nhau, nhưng chúng được lắp đặt ở ngay cửa xả (Exhaut) phía trước Turbo, có chức năng kìm hãm bớt lực hút của chi tiết Turbo nhằm giảm công suất máy một cách tức thời.
Kết cấu của 1 số những xe lớn, ví dụ như Aero space, Aero town, Hyundai county hay xe tải tầm trung…thì bộ phận phanh ống xả thường được thiết kế ở trên cần gạt bên tay phải phía dưới vành vô lăng lái xe hoặc trên 1 nút bấm trên bề mặt táp lô.
Một số vấn đề lưu ý khi sử dụng phanh khí
Phanh khí xả là loại phanh sử dụng động cơ nhằm hãm toàn bộ sự chuyển động của bánh xe. Nhưng, người dùng không được đạp côn khi dùng bộ phận này. Bạn cần dựa vào 2 quy tắc sau đây:
Mở công tắc của phanh khí xả
Tiến hành trả về số thấp hơn so với bình thường mỗi khi cần thiết.
Mở công tắc để hoạt động phanh xả khí và đóng lại khi không sử dụng
Dấu hiệu nhận biết phanh khí xả xem có hoạt động không khi lái xe?
Khi thực hiện việc bật phanh khí xả, động cơ sẽ vận hành chậm lại đột ngột, làm cho động cơ bị rung, tiếng máy sẽ phát ra kêu khác khi chưa được bật rõ ràng. Bộ phận ống xả thoát ra là khói đen mù mịt. Đây chính là phương pháp nhận biết khi người lái xe bật chế độ phanh đổ đèo.
Vị trí của nút phanh khí xả
Trong hệ thống phanh khí xả được trang bị các động cơ Diesel với turbo hoạt động với công suất cao hoặc động cơ xăng. Phần van sẽ thực hiện việc đóng mở với các hình dạng khác nhau. Tuy nhiên, chúng sẽ được lắp đặt ở phần đầu đường ống xả trung tâm ngay sau khi turbo tăng áp. Nhiệm vụ của bộ phận này là làm giảm lực hút của turbo, để làm giảm công suất tức thời của xe ô tô.
Hiện nay, các dòng xe phổ biến như HD700 đồng vàng, county, Hyundai Mighty 110s, g… thì phần phanh khí xả được thiết kế tại vị trí cần gạt bên tay phải của vô lăng. Bộ phận này có thể gạt hoặc chỉ xoáy cần gạt để kích hoạt phanh khí xả.
Bộ phận phanh khí xả trên xe ô tô
Thông qua nội dung trên bạn sẽ biết “phanh khí xả là gì?”, cũng như cơ chế hoạt động của nó. Từ đó, người lái xe có thể áp dụng để thực hiện việc điều khiển phương tiện mỗi khi lên dốc hay đổ đèo.
