Diệt từ máy phát điện là gì? Các loại diệt từ phổ biến trong máy phát điện
Bộ phận diệt từ là thiết bị quan trọng bên trong máy phát điện, giúp cho máy phát điện tắt an toàn mà không gây ra sự cố hỏng hóc nào. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều người không biết đến nó. Hôm nay chúng tôi sẽ chia sẻ cho các bạn những thông tin cần thiết về diệt từ máy phát điện để các bạn nắm rõ được nhé.
Những điều cần biết về bộ phận diệt từ của máy phát điện
Nội dung chính
1 Diệt từ máy phát điện là gì?2 Các loại diệt từ phổ biến trong máy phát điện2.1 Thiết bị diệt từ dùng điện trở 2.2 Thiết bị diệt từ dùng buồng hồ quang2.3 Diệt từ trong máy phát có hệ thống kích từ dùng chỉnh lưu có điều khiển
Diệt từ máy phát điện là gì?
Khi máy phát điện bị cắt đột ngột bộ phận diệt từ sẽ nhanh chóng làm mất đi từ trường ở các cuộn kích từ của chúng giúp đảm bảo an toàn cho máy. Chẳng hạn khi máy phát điện bị ngắt đột ngột do ngắn mạch bên trong, nếu không làm mất từ trường bên trong máy, sức điện động vẫn sẽ tồn tại và tạo ra dòng điện ngắn mạch làm hư hỏng các bộ phận của máy.
Máy phát điện bị dừng do sự cố bên ngoài, nếu không dập tắt nhanh từ trường thì quá điện áp tạo ra khi máy phát điện không tải đột ngột sẽ gây nguy hiểm cho cách điện của nhà máy.
Vậy nên việc làm mất từ trường trong máy không thể nào thực hiện được bằng cách cắt đơn giản mạch điện roto. Vì cuộn dây kích từ của máy phát điện đồng bộ có điện cảm rất lớn, nếu cắt mạch đột ngột sẽ gây ra hiện tượng quá điện áp nguy hiểm cho các cuộn dây roto và phá hủy tiếp điểm đóng ngắt do tia lửa phát ra. Vì vậy cần có bộ phận diệt từ riêng để có thể giúp tiêu tán năng lượng từ trường bên trong máy.
Quá trình diệt từ được coi là kết thúc nếu làm giảm được biên độ của sức điện động về đến giá trị số là 500V. Từ đó trở đi là tia lửa ở chỗ cắt mạch có thể dập tắt tự nhiên mà không gây nguy hiểm cho bất cứ bộ phận nào. Thời gian để giảm trị số của sức điện động máy xuống đến trị số này được gọi là thời gian diệt từ. Các yêu cầu được đề ra đối với thiết bị diệt từ là: Thời gian diệt từ phải ngắn, điện áp xuất hiện bên trong mạch roto phải thấp hơn điện áp cho phép và được xác định bởi độ bền cách điện. Điện áp này thường được lấy bằng nửa biên độ điện áp khi thử nghiệm để chọc thủng cách điện trở:
Cách tính điện áp trong mạch roto
Các loại diệt từ phổ biến trong máy phát điện
Trên thị trường có rất nhiều loại máy phát điện được sản xuất để đáp ứng nhu cầu của nhiều gia đình, doanh nghiệp. Vậy nên mỗi loại khác nhau nhà sản xuất sẽ sử dụng thiết bị diệt từ phù hợp để đảm bảo an toàn. Dưới đây là các loại diệt từ phổ biến.
Thiết bị diệt từ dùng điện trở
Thiết bị này có cấu tạo chỉ gồm một điện trở có công suất lớn để nối tắt mạch roto. Ở chế độ làm việc bình thường tiếp điểm 1 của công tắc tơ đóng, tiếp điểm 2 mở. Khi máy phát điện bị cắt sự cố thì sẽ có tín hiệu đến cuộn dây của công tắc tơ Ct. Tiếp điểm sẽ 2 đóng trước, rồi sau đó tiếp điểm 1 mở ra (do cấu tạo liên động) giúp cho mạch roto luôn được khép kín, năng lượng từ trường sẽ bị tiêu tán trên điện trở trong quá trình diệt từ. Thiết bị diệt từ dùng điện trở được áp dụng đối với các loại máy phát có công suất nhỏ, ứng với hệ thống kích từ dùng cho máy một chiều.
Sơ đồ nguyên lý của thiết bị diệt từ dùng điện trở
Thiết bị diệt từ dùng buồng hồ quang
Thiết bị này không dùng điện trở để nối – ngắt mạch roto mà dùng buồng dập hồ quang để đặt tại vị trí của các tiếp điểm đóng cắt. Bộ phận chính của buồng dập hồ quang là các phiến kim loại được đặt song song với nhau, cách điện với nhau và các cuộn dây tạo ra từ trường ở trong khu vực tia lửa.
Khi có tín hiệu diệt từ của hệ thống, tiếp điểm 1 mở ra trước và mở tiếp điểm 2 trong ở buồng dập hồ quang. Khi tiếp điểm 2 mở, mạch mới được cắt và tia lửa xuất hiện. Nhờ có cuộn dây tạo ra từ trường mạnh giúp tia lửa hồ quang bị kéo về phía các phiến kim loại. Ở đây, hồ quang điện chia thành các đoạn ngắn và làm cho các phiến kim loại nguội bớt đi giúp từ trường bị dập tắt nhanh chóng. Thiết bị này được áp dụng cho các dòng máy phát điện có công suất lớn.
Sơ đồ nguyên lý của thiết bị diệt từ dùng buồng hồ quang
Diệt từ trong máy phát có hệ thống kích từ dùng chỉnh lưu có điều khiển
Trong trường hợp này diệt từ có thể được thực hiện rất đơn giản bằng cách chuyển hệ thống chỉnh lưu sang làm việc ở chế độ ngược lại. Nghĩa là tạo ra một điện áp để kích thích ngược chiều với trị số cực đại. Lúc này dòng điện bên trong mạch roto sẽ bị giảm đi rất nhanh. Quá trình này diễn ra giống hệt khi dùng thiết bị dập tắt hồ quang (làm xuất hiện một điện áp ngược chiều với điện áp ban đầu cực máy kích thích). Khi dòng điện trong mạch đi qua trị số 0, các chỉnh lưu tự động sẽ hở mạch (vì điện áp trở nên ngược chiều) và làm giảm từ trường.
