Cá Koi là gì? Bách khoa toàn thư về cá Koi kiến thức mới năm 2023

Thú chơi cá Koi ngày càng trở nên hấp dẫn đối với nhiều người, đặc biệt với những ai đam mê cá cảnh. Sở hữu trên thân mình những “bộ cánh” rực rỡ, họa tiết bắt mắt cùng với thân hình đẹp đẽ, cá Koi được mệnh danh là Quốc ngư của Nhật Bản. Hơn thế nữa, loại cá này còn có ý nghĩa phong thủy mang lại nhiều điều may mắn được nhiều người yêu thích.

Bài viết dưới đây ISHI KOI FARM sẽ cung cấp đến bạn những thông tin hữu ích về cá Koi, đồng thời là những kinh nghiệm nuôi dưỡng và chăm sóc Koi đến từ chuyên gia và người chơi lâu năm.

Nguồn gốc của cá Koi

Cá Koi là tên gọi của loài cá chép nhiều màu, có tên khoa học là Cyprinus carpio. Cá Koi còn được gọi là Nishikigoi, tiếng Nhật có nghĩa là cá chép gấm với khoảng 200 loại khác nhau. Đây là một loài cá có vẻ ngoài tuyệt đẹp với hoa văn cũng như cách phối màu vô cùng đẹp mắt. Nếu bạn đã từng chiêm ngưỡng chúng thì sẽ không có gì ngạc nhiên khi Koi đang là một loài cá phổ biến hiện nay.

Ngoài vẻ đẹp hiếm có khó tìm của mình, trí thông minh cũng là một lý do khiến cá Koi trở nên nổi tiếng. Bạn hoàn toàn có thể huấn luyện ăn theo nhiều cách khác nhau. Đặc biệt, cá Koi có tuổi thọ khá dài, nhiều cá thể có thể sống đến 40-50 năm. Theo một số tài liệu, cá Koi có nguồn gốc khởi đầu từ Trung Quốc từ rất lâu trước đây và mới được du nhập vào Nhật Bản từ thế kỷ 19. Thế nhưng cá chép Koi lại được mệnh danh là Quốc ngư của Nhật Bản bởi đây là quốc gia lai tạo và phát triển ra những dòng cá Koi đẹp đẽ và rực rỡ nhất như ngày nay.

Năm 1914, Nhật Bản tổ chức triển lãm cá chép Koi đầu tiên tại Tokyo và tỉnh Niigata, Nhật Bản nhằm tôn vinh hoàng tử Hirohito ( Thiên Hoàng Showa) . Nhờ có sự kiện này, cá Koi được biết đến rộng rãi và ngày càng được yêu thích tại nhiều quốc gia khác trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Đặc điểm cá chép Koi

Cá chép Koi có rất nhiều giống loại khác nhau, tuy nhiên một chú cá Koi thuần chủng sẽ có những đặc điểm cơ bản sau:

• Màu sắc đa dạng, rõ nét, có thể là đơn sắc hoặc kết hợp nhiều màu khác nhau như đen-đỏ, trắng-đen,…
• “Body” đẹp, thuôn dài duyên dáng , gù cao .
• Nếu được nuôi dưỡng trong môi trường tốt, thức ăn đầy đủ cá chép Koi có thể tăng trưởng rất tốt lên đến 1m-1.2m.

Tập tính của cá chép Koi

Cá Koi Nhật Bản có những tập tính ăn uống và tập tính sinh sản đặc trưng riêng. Cụ thể như sau:

Tập tính ăn uống

Cá Koi không kén ăn, chúng ăn tạp và ăn khá nhiều. Tùy thuộc vào từng độ tuổi mà bạn nên lựa chọn thức ăn phù hợp. Bên cạnh đó, nguồn thức ăn phải đảm bảo vệ sinh, rõ nguồn gốc và không nên cho cá ăn quá nhiều để tránh ảnh hưởng tới màu sắc và hình dáng của cá.

Tập tính sinh sản

Mùa xuân và mùa thu là hai mùa sinh sản tốt nhất của cá Koi. Cúng thường đẻ trứng vào sáng sớm hoặc đêm muộn khi thời tiết mát mẻ, nhiệt độ nước không quá cao. Độ tuổi sinh sản tốt nhất của Koi là 2 – 3 tuổi và mỗi con có thể đẻ được 150.000 – 200.000 trứng tùy thuộc vào điều kiện và môi trường sống.

Ý nghĩa phong thủy của cá Koi

Không chỉ hấp dẫn nhờ vẻ đẹp rực rỡ bên ngoài, cá Koi còn mang nhiều ý nghĩa hơn thế. Từ lâu, chép Koi đã là biểu trưng cho sự kiên định, nghị lực không bao giờ chịu khuất phụ trước gian nan và ngọn lửa ý chí trong cuộc sống. Điều này xuất phát từ truyền thuyết “cá chép vượt vũ môn hóa rồng“. Ngoài ra, cá Koi còn là biểu tượng cho:

• Sự may mắn, giàu sang, phú quý;
• Tình yêu thủy chung, tình bạn khăng khít,…

Màu sắc của cá Koi cũng mang tới những thông điệp riêng, ví dụ:

• Màu đen: Thể hiện cho sự mạnh mẽ, kiên cường, vươn lên mọi khó khăn để thành công
• Màu vàng: Sự phú quý, sang trọng, thịnh vượng, tài lộc và may mắn trong sự nghiệp
• Màu đỏ: Lòng dũng cảm, sức mạnh và thường thể hiện cho tình yêu mãnh liệt và rực cháy. Cá Koi khoang đỏ cũng thể hiện ý nghĩa thành công trong sự nghiệp.
• Màu xanh lục: Sự nam tính, sức mạnh nội tại
• Màu xanh lam: Sức trẻ, sự tươi mới, khát vọng.

 Các giống cá Koi được yêu thích nhất tại Việt Nam

Trải qua quá trình lai tạo, nhân giống và phát triển, cá chép Koi hiện nay gồm rất nhiều loại khác nhau. Chúng được đặt tên dựa vào màu sắc và đặc điểm hình dáng. Dưới đây là một số giống cá Koi được yêu thích nhất tại Việt Nam:

Cá Koi Kohaku

Kohaku được xem là giống cá tượng trưng cho cá chép Koi bởi chúng có đặc điểm dễ nhận biết với hai màu trắng đỏ xen kẽ. Màu  đỏ chiếm 50 – 70% và khoang đỏ càng rõ nét, màu sắc tươi và diện tích lớn thì sẽ càng được yêu thích.

Cá koi Kohaku được chia thành các dòng như Straight Hi Kohaku, Tancho Kohaku, Nidan Kohaku, Doitsu Kohaku,… Xuất sắc nhất về dòng Kohaku có thể kể đến các trại như Dainichi, Sakai, Momotaro.

Cá Koi Showa

Showa được lai tạo vào năm 1927 từ giống cá gốc là Kohaku. Showa có 3 màu trắng, đỏ và đen với nền thân là màu đen lan đến phần đầu và vây cá. Hai màu trắng và đỏ xen kẽ như những vệt màu được vẽ lên thân cá. 

Cá Koi Showa được chia thành nhiều dòng khác nhau, nổi tiếng nhất đó là Hi Showa, Tancho Showa, Maruten Showa, Ginrin Showa, Kindai Showa,… 2 trại lai tạo Showa nổi tiếng nhất là Isa và Sekiguchi

Cá Koi Sanke

Sanke là một trong ba giống cá Koi Nhật Bản lớn nhất – Gosanke. Gosanke bao gồm 3 dòng cá là Kohaku, Showa và Sanke. Trong đó, Taisho Sanke (Sanke) cũng là dòng cá được nhiều người chơi lựa chọn. Tương tự như Showa, Sanke có 3 màu trắng, đen và đỏ, tuy nhiên Sanke có nền thân màu trắng và được điểm xuyết vệt màu đỏ và đen lên trên.

Có 7 loại cá Koi Sanke được ưa chuộng nhất tại Việt Nam, bao gồm Kuchibeni Sanke, Aka Sanke, Subo sumi Sanke, Maruten Sanke, Doitsu Sanke, Tancho Sanke, Ginrin Sanke. Muốn tìm dòng Sanke đẹp bạn có thể chọn trại Dainichi hoặc Sakai.

Cá Koi Chagoi

Chagoi là giống cá chép Koi đơn sắc và thường được lựa chọn để làm dẫn đầu hay thủ lĩnh của đàn cá Koi. Đặc điểm thân hình của Chagoi làm cho bạn cảm nhận được sự mạnh mẽ, trí thông minh, do đó chúng được chọn làm thủ lĩnh. Chagoi có nhiều loại với các màu sắc khác nhau như Midorigoi màu xanh lục nhạt, Soragoi màu xanh dương xám, Rootbeer Chagoi màu nâu đỏ,… Cá koi Chagoi của Ogata , Marudo và Marusei đều được ưa chuộng về chất lượng

Cá Koi Shiro Utsuri

Cá koi Shiro Utsuri là một trong những giống cá chép Koi Nhật Bản thuần chủng lâu đời nhất. Shiro Utsuri thuộc dòng Utsuri, chúng chỉ có 2 màu trắng và đen trên thân mình. 

Chấm đen (Sumi) trên thân và cả trên đỉnh đầu, gốc vây lưng có bông đen (Motoguro) là đặc điểm nổi bật của Shiro utsuri. Bông đen của Shiro Utsuri có kích thước lớn, xuất phát từ dưới đường bên. Có 2 giống Shiro Utsuri phổ biến nhất là Ginrin Shiro Utsuri và Doitsu Shiro Utsuri. Shiro được Omosako lai tạo thường xuyên đánh bại các đối thủ khác

Cá Koi Asagi

Asagi cũng là giống cá thuần chủng lâu đời nhất, một trong những loại Koi xuất hiện đầu tiên tại Nhật Bản. Cá koi Asagi có điểm đặc trưng là mạng lưới vảy hình quả trám đối xứng (gọi là Fukurin). Thêm vào đó, trên vây lưng, vây ngực và đuôi có màu đỏ. Có 4 loại Koi Asagi chính là Konjo Asagi, Ginrin Asagi, Mizo Asagi, Narumi Asagi. Asagi đẹp bạn có thể tham khảo Oya Koi Farm.

Cá Koi Bekko

Cá koi Bekko có hình dáng gần giống với Utsuri. Trên thân mình cá Koi Bekko có 2 màu và được gọi với tên gọi khác nhau. Shiro Bekko có màu trắng – đen, Aka Bekko có màu đỏ – đen và Ki Bekko cò màu vàng – đen. Vệt màu đen trên thân Bekko thường ít, kích thước vừa phải và có điểm xuyết một chút ở phần vây.

Bekko còn có đặc điểm mắt to, vảy đục không có ánh kim, phần vai và bụng thường mập trong hơn các loại Koi khác.

Cá Koi Shusui

Cá Koi Shusui là cá da trơn, chúng là thế hệ sau của Asagi vì được lai tạo từ Asagi. Vì vậy, không có gì bất ngờ khi chúng thừa hưởng một số đặc điểm của Asagi. Shusui có ranh giới giữa các vệt màu rất rõ nét. 

Màu sắc của cá koi Shusui khá độc đáo, 2 hàng vảy nằm đối xứng qua vây lưng, 3 màu đỏ, trắng và đen trên thân. Màu đỏ của Shusui không phải đỏ đậm hay đỏ tươi mà chúng có màu hơi đỏ cam đối xứng 2 bên hông và kéo dài từ đầu đến đuôi cá. Shusui xuất sắc nhất có lẽ phải nhắc đến Konishi ngoài ra Konishi còn nổi tiếng với Kujaku , Ochiba và đặc biệt là Karashi

Cá Koi Tancho

Vẻ đẹp của cá koi Tancho được nhiều dân chơi cá Koi ngưỡng mộ và yêu mến bởi sự thanh lịch, sang trọng và duyên dáng. Tancho được liên tưởng tới quốc kỳ của Nhật Bản bởi chúng có chấm đỏ nằm chính giữa trên phần đầu. 

Đặc biệt là Tancho Kohaku toàn thân trắng tuyết, chấm tròn đỏ chính giữa trên đầu trông chúng giống như quốc kỳ của xứ Phù Tang. Ngoài Tancho Kohaku còn có 2 loại Tancho phổ biến là Tancho Sanke và Tancho Showa có đặc điểm giống với cá Koi Sanke và cá Koi Showa nhưng được tô điểm thêm chấm đỏ trên phần đầu. Trại lai tạo Kohaku đẹp thường sẽ có nhiều Tancho đẹp như Sakai hay Dainichi.

Cá Koi Goshiki

Goshiki là dòng cá Koi được lai tạo giữa Kohaku và Asagi nên chúng có đặc điểm đặc trưng giữa 2 dòng Koi này. Goshiki có nền trắng, vảy đen và dải màu đỏ trên thân. Cá Koi Goshiki có 3 loại cơ bản và Kawakami chính là trại sở hữu nhiều cá koi Goshiki xuất sắc nhất:

• Có nhiều chấm đen ở trên cả vùng đỏ;
• Dải màu đỏ đậm, chấm đen chỉ có trên nền trắng;
• Chấm đen trên toàn thân, cả vùng đỏ và trắng, có bông đen ở vây ngực. 

Cá Koi Benigoi

Benigoi cũng là dòng cá Koi đơn sắc, toàn thân bao gồm cả vảy và vây đều cùng 1 màu đỏ trông rất bắt mắt. Vì có màu đỏ toàn thân nên khi bơi lội, Benigoi trông như trái ớt khổng lồ chuyển động dưới mặt nước. Vì là dòng cá đơn sắc nên cá koi Benigoi cần những loại thức ăn chuyên dụng để làm đẹp màu da và duy trì màu sắc rực rỡ. Trại Ogata lai tạo được những chú cá Koi Benigoi xuất sắc nhất.

Cá Koi Hikarimuji mono

Hikarimuji mono được yêu mến nhờ đặc điểm ánh kim loại trên phần lưng. Chúng cũng là dòng cá Koi chỉ có 1 màu sắc duy nhất trên thân mình. Các dòng cá koi Hikarimuji mono phổ biến là platinum ogon (màu trắng bạc), nezu ogon (màu đen), yamabuki ogon (màu vàng), hi ogon (màu đỏ), orenji ogon (màu cam) và mukashi ogon (màu xám bạc).

Cá Koi Hikarimoyo

Tương tự như Koi Hikarimuji Mono, Hikarimoyo có phủ kim loại toàn thân nhưng chúng là cá Koi đa dạng màu sắc. Có 4 loại cá Koi Hikarimoyo phổ biến nhất tại Việt Nam là Kujaku,  Yamatonishiki, Hariwake và Kikusui.

Cá Koi Kawarimono

Cá koi Kawarimono là nhóm các loại cá Koi đơn sắc, chúng được chia thành 3 nhóm là Koi đen tạp, Koi đơn sắc và giống Kawarimono khác. Kawari đẹp , body tốt bạn có thể tìm thấy ở Dainichi Koi Farm

• Koi đen tạp: Karasu, Matsukawabake và Kumonryu. 
• Koi đơn sắc: Benigoi, Chagoi, Shiro Muji, Kigoi và Ochiba Shigure goi.
• Dòng Kawarimono thứ ba: Matsuba koi và Midorigoi.

Tiêu chí lựa chọn cá Koi

Để lựa chọn được một chú cá Koi đẹp, chất lượng thì bạn nên lựa chọn địa chỉ cung cấp uy tín và có thể tham khảo ý kiến từ những chuyên gia hoặc người đã có nhiều kinh nghiệm nuôi dưỡng cá chép Koi. Dưới đây ISHI đưa ra một số tiêu chí bạn có thể tham khảo để lựa chọn cá chép Koi

Dựa vào nguồn gốc

Tại Việt Nam hiện này có 3 nguồn cá Koi phổ biến là cá Koi Nhật Bản thuần chủng (nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản), cá Koi F1 (có bố mẹ là Koi thuần chủng nhưng được lai tạo ở Việt Nam), cá Koi Việt (có bố mẹ là Koi F1 và sinh ra ở Việt Nam).

Dựa vào nguồn gốc thì chắc hẳn chúng ta đều đáng giá cao cá chép Koi thuần chủng nhập khẩu trực tiếp từ Nhật Bản. Vì cá thuần chủng sẽ có màu sắc đẹp, rõ nét, thân hình chuẩn, chất lượng tốt nhất, dáng bơi thư thái.

Dựa vào màu sắc, hình dáng

Tiêu chuẩn màu sắc của cá chép Koi là phải đậm, các dải màu hoặc vệt màu rõ nét, đường ranh giới phân chia giữa các màu phải rõ ràng, không được lẫn hoặc loang màu. Bên cạnh đó, một chú cá Koi có giá trị lớn sẽ có thân hình thuôn dài, mập mạp vừa phải, body cân đối, đầu hơi gù, mắt sáng, da cá mịn.

Mỗi giống cá lại có đặc điểm về thân hình, màu sắc khác nhau. Do vậy, bạn cần tìm hiểu kĩ về từng loại, đến tận nơi quan sát kỹ để quyết định chính xác.

Dựa vào sức khỏe

Sức khỏe, dáng bơi, hoạt động của cá chép Koi cũng là một trong những tiêu chí quan trọng khi lựa chọn mua và nuôi dưỡng chúng. Cá Koi tốt sẽ có sức khỏe tốt, dáng bơi uyển chuyển, nhanh nhẹn, dễ thích nghi với môi trường sống. Để kiểm chứng bạn nên cho cá ăn, quan sát kĩ các chuyển động và hoạt động của cá.

Kinh nghiệm chăm sóc và nuôi dưỡng cá chép Koi

Cá cảnh nói chúng hay cá chép Koi nói riêng đều yêu cầu kỹ thuật chăm sóc và nuôi dưỡng kỹ lưỡng. Đặc biệt, cá Koi là cá có nhiều màu sắc và chúng ưa thích môi trường sống sạch sẽ. Bởi vậy, tiêu chuẩn về nước, thức ăn, cách chăm sóc cá Koi cần đặc biệt chú trọng để chúng được phát triển khỏe mạnh và duy trì màu sắc đẹp đẽ nhất.

Hồ nuôi cá Koi

Khi nuôi dưỡng cá Koi, điều đầu tiên cần quan tâm là tiêu chuẩn về hồ nuôi. Cá chép Koi phát triển tốt nhất trong môi trường sống rộng rãi, nguồn nước đảm bảo vệ sinh. Để có sức khỏe vững bền, hồ nuôi cá phải đảm bảo tiêu chuẩn về diện tích, nhiệt độ, nguồn nước, độ pH,…cụ thể:

• Thể tích tối thiểu là 2m3, độ sâu 1.2 – 1.8m;
• Độ pH từ 6.8– 7.5;
• Nhiệt độ chuẩn là 23 – 26^oC;
• Hàm lượng Oxy tối thiểu là 2,5mg/l;
• Mật độ lý tưởng nuôi cá Koi trưởng thành là 1 – 3 con/ 1m³. Với cá chép Koi mini thì có thể thả dày hơn.
• Mùa hè cần che chắn cho hồ cá, không để ánh nắng chiếu trực tiếp quá lâu. Mùa đông sử dụng thiết bị làm ấm nước, luôn luôn giữ nhiệt độ tiêu chuẩn;
• Hạn chế trồng cây thủy sinh, rong tảo bởi chúng có thể gây ô nhiễm nước và hút hết oxy của Koi;
• Hệ thống lọc phải đạt tiêu chuẩn, thiết kế đúng kỹ thuật;
• Khi thay nước không nên rút hết nước mà chỉ thay ⅓ nước trong hồ. Trước khi bơm nước mới vào hồ cá Koi, bạn cần phơi nước hoặc dùng than hoạt tính để khử Clo, khử khuẩn trong nước máy.

Thức ăn cho cá Koi

Cá chép Koi là loại cá không kén ăn, chúng ăn nhiều và ăn tạp. Chúng có thể ăn thức ăn tự làm như tôm, tép, nhộng tằm, dưa hấu, quả cam,… hoặc thức ăn chế biến sẵn dạng viên, dạng cám. Để đảm bảo sức khỏe và duy trì vẻ đẹp cho cá Koi, bạn nên cho chúng ăn thức ăn chuyên dụng và cho ăn đúng cách.

• Khẩu phần ăn: Không cho Koi ăn quá nhiều 1 lúc và cho ăn 6 lần/ngày với mỗi khẩu phần khoảng 3% trọng lượng cơ thể.
• Thời điểm cho cá ăn: Tốt nhất là vào 6h – 8h – 10h sáng, 14h – 18h. Không cho chúng ăn vào lúc đêm muộn.
• Một số thương hiệu thức ăn chuyên dụng: Hikari, Aqua Master, JPD,..
• Thức ăn bổ sung hàng ngày: Trong thức ăn hàng ngày của cá Koi nên có đủ chất gồm tinh bột, chất đạm, vitamin, men, bột mì, đậu nành,…
• Thức ăn cho cá lên màu đẹp: Thức ăn cho cá Koi lên màu sáng, đẹp đẽ cần có độ đạm cao 40%, vitamin, khoáng chất cần bổ sung thêm lợi khuẩn… 

Có thể bạn quan tâm: Các loại thức ăn cho cá Koi

Bệnh thường gặp ở cá Koi

Quá trình sinh sống và phát triển sẽ không tránh khỏi lúc cá Koi mắc bệnh. Trong khi chăm sóc và nuôi dưỡng, nguồn nước không đảm bảo hoặc chăm sóc chưa đúng cách đều có thể dẫn tới cá Koi bị bệnh. Vì vậy, bạn cần nắm rõ biểu hiện bệnh, tìm hiểu nguyên nhân và biết cách xử lý kịp thời.

Một số bệnh thường gặp ở cá Koi có thể kể đến như trùng mỏ neo, nấm mang, sán mang, sán da, rận nước, nấm, tuột nhớt,… Bạn cần nắm rõ dấu hiệu nhận biết bệnh của cá koi, tìm hiểu nguyên nhân của từng bệnh để có cách xử lý phù hợp, kịp thời và hiệu quả.

Xem thêm: Nguyên nhân và cách xử lý các bệnh ở các Koi

Tổng kết

Cá Koi là cá chép cảnh không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ mà còn mang nhiều ý nghĩa phong thủy đối với người nuôi dưỡng chúng. Chúng thể hiện đẳng cấp, mang tới tài lộc, may mắn cho gia chủ. Hy vọng những chia sẻ trên đây từ ISHI KOI FARM đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về Quốc ngư của Nhật Bản.

Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm đơn vị cung cấp cá Koi thuần chủng uy tín đồng thời đang tìm hiểu cách chăm sóc cho Koi luôn khỏe mạnh và đẹp đẽ thì hãy liên hệ ISHI KOI FARM để được hướng dẫn tận tình. Chúng tôi tự hào là đơn vị cung cấp cá Koi, thi công hồ cá Koi cùng nhiều gia chủ tại khắp mọi nơi trên toàn quốc.

Xem thêm: Giá cá Koi hiện nay là bao nhiêu? Mua cá Koi Nhật ở đâu uy tín?

Bạn có thể tham khảo thêm về ISHI KOI FARM qua video dưới đây: